| Baron 1898 | |
|---|---|
 | |
| Locatie | Ruigrijk |
| Type | dive coaster |
| Ontwerp | Sander de Bruijn |
| Bouwer | Bolliger & Mabillard |
| Geopend | 1 juli 2015 |
| Opening | 30 juni 2015 |
| Horeca | Melkhuysje, Verkleumde Kompel |
| Thema | 19e eeuwse goudmijn |
| Muziek | René Merkelbach |
| Kosten | € 18 miljoen |
| Hoogste snelheid | 90 km/u |
| Hoogste punt | 30 meter |
| Baanlengte | 501 meter |
| Langste daling | 37,5 meter |
| Ritduur | 130 sec |
| Aantal inversies | 2 |
| Aantal treinen | 3 |
| Capaciteit | 900 per uur |
| Minimumlengte | 132 cm |
| Single riders | ja |
| Attracties | |
Baron 1898 is een dive coaster (duikachtbaan) waarin bezoekers een loodrechte vrije val maken, een type coaster van de Zwitserse achtbaanbouwer Bolliger & Mabillard. De attractie is gethematiseerd als een eind-negentiende eeuwse goudmijn en is gelegen aan de rand van het Ruigrijk, aan de oever van de Gondoletta.
In het gebouw zijn voorshows waar het achtergrondverhaal wordt verteld en kennis wordt gemaakt met de eigenaar, mijnbaron Gustave Hooghmoed. De achtbaan heeft een val met meer dan 90 km/u van 37,5 meter naar beneden een tunnel in, een Immelmann, een zero-G roll en een helix. De 501 meter lange rit duurt totaal zo'n 130 seconden, waarvan ongeveer 30 seconden vanaf de drop tot het remmenblok. De minimumlengte is 1,32 meter.
Baron 1898, de zevende achtbaan die in de Efteling werd gebouwd, opende op 1 juli 2015 voor het publiek. De attractie vergde een investering van € 18 miljoen. Het gebouw en de baan liggen waar voorheen de Zwembadlaan en de ligweide van het Zwembad lagen, tussen het Pirañaplein en De Meermin. Alhoewel hij tot het Ruigrijk hoort is de attractie met name goed te zien vanaf de Gondoletta en Casa Caracol. De ingang ligt gericht op Anderrijk, maar de attractie is vanaf drie kanten te benaderen. Voor de attractie is een pad waar bezoekers het spektakel van de val kunnen aanschouwen, met een pleintje rondom de schachttoren en een aansluiting naar het duinpad van De Vliegende Hollander.
Inhoud
Omschrijving
Exterieur
De attractie bestaat uit een complex van acht gebouwen en een stuk achtbaanspoor. De muren zijn gemetseld met rode bakstenen, met kenmerkende horizontale patronen. Hier en daar zijn verwijzingen te vinden naar het goud, waaronder gouden accenten en de vormen in de ramen.
Het eerste gebouw is de ingang van de attractie en het rijkst gedecoreerd, met een bordes en grote overhangende kap met houtornamenten in chaletstijl. De naam Rijksmijn Baron 1898 is boven de deur aangebracht, geflankeerd door afbeeldingen van mijnwerkers met pikhouwelen en diamanten, en decoratieve bloemen, scheppen en mijnwerkerslampen. Hierbinnen bevinden zich het Entreeportaal en het Kleedlokaal; de twee ruimtes zijn van buiten te onderscheiden door de knik die het gebouw maakt. Precies op de knik staat ook een klein vierkant torentje met windvaan en goudkleurige diamanten ter decoratie. Achter dit gebouw ligt een hoger gebouw dat aan een pakhuis doet denken, met zichtbare staalconstructie op de gevel en bovenop het dak een kenmerkende houten ventilatievoorziening. In dit gebouw, dat door een laag bouwdeel is verbonden met het vorige, bevindt zich het Loonlokaal met daaronder de technische ruimtes voor showcontrol.
Het derde gebouw is verreweg het grootste en is te herkennen aan het ronde dak en de achtbaantrack die er doorheen loopt. Dit is het Ophaalgebouw oftewel station. Het spoor loopt hierdoor naar de naastgelegen Machinekamer die een zaagtanddak heeft. Naast de Machinekamer staat een grote houten opbouw bovenop het (niet toegankelijke) Ketelhuis, waaruit het opgaande stuk track het gebouw verlaat richting de schachttoren. Tegen de achterzijde van het Ophaalgebouw, Machinekamer en Ketelhuis is de lagere remise gebouwd.
Tussen het station en de ingang ligt nog het zevende gebouwtje, dat niet te missen is omdat er een twintig meter hoge gemetselde schoorsteen op staat waar rook uit komt. Hier bevindt zich de actiefoto. Tot slot is er de hoge stalen constructie, de schachttoren, waaroverheen de baan loopt en waar onderin een horecapunt en lockers te vinden zijn.
Wachtrij
De attractie is te betreden via de ingang in de voorgevel, onder het naambord Rijksmijn Baron 1898. Door de lage capaciteit is het echter vrijwel zeker dat er eerst gebruik moet worden gemaakt van de meandering naast het gebouw. De ingang van de wachtrij is te vinden aan de linkerzijde van de voorgevel. Voordat de rij betreden wordt, is er links van de ingang tot de meandering een stoel te vinden zoals die ook op de treinen van de coaster zitten. Hier kan worden getest of iemand wel past in de attractie, of kan worden ervaren hoe het is in een dergelijke zitting plaats te nemen. Sinds eind augustus 2017 is de stoel geplaatst in een kapotte liftcabine waarmee, volgens het verhaal, Gustave baron Hooghmoed voor het eerst in zijn mijn afdaalde. Het hokje biedt tevens beschutting voor de medewerker ter plaatse en bevat een kindermeetfaciliteit.
Een poortje, bestaande uit twee lantaarnpalen verbonden met een stang waar de wachttijd op te lezen valt, geeft het begin van de meandering aan. Er kan gekozen worden voor de gewone wachtrij via de linkerkant en een Single riders-wachtrij via rechts. De laatste is voor wie zonder gezelschap de attractie wil doen. Deze rij gaat enkele meters rechtdoor, om na een bocht naar rechts weer terug te lopen naar de attractieingang.
De gewone wachtrij loopt echter door het hele gebied tussen de baan en het gebouw. De muziek die tijdens het wachten te horen is komt uit groene Bose-paddenstoelen en bestaat uit een mix van verschillende thema's van de attractie. De eerste meters gaan nog tussen het Pieckblauwe metalen hekwerk, maar voorbij de gevels van de rijksmijn gaat het over in het Productiebos, dat afgebakend wordt door een houten schapenhek. Deze route kronkelt tussen naaldbomen richting de laatste bocht in de track van de achtbaan, om daarna terug te gaan naar het gebouw. Onderweg loopt de route door drie "shelters": robuuste houten loodsen met pannendak, met daarin gereedschappen voor de houtkap. Bij regen kunnen bezoekers hier even schuilen. De loodsen werden toegevoegd in december 2015. Ook is langs de route een wagon op rails te zien met een stapel hout.
De rij splitst in tweeën enkele meters voor het houten hekwerk weer terug gaat naar de meandering tussen metalen hekken. Hier moet een keuze gemaakt worden of je voorin wil komen te zitten, of tevreden bent met een zitplek op de tweede of derde rij van de trein. Het bord dat hierbij staat geeft aan dat de laatste vijftien minuten korter is qua wachttijd.
Aan het einde van de meandering worden door een medewerker tickets uitgedeeld, waarop staat in welke rij van de mijntrein je later mag plaatsnemen. Deze zijn van het klassieke 'kaartjesrol'-formaat, inclusief perforatie. Er zijn ook speciale tickets beschikbaar voor Kompel Bovengronds: bezoekers die wél van de voorshows willen genieten, maar de rit zelf willen overslaan. Tevens zijn er speciale 'VIP-kompel'-tickets in hetzelfde design, bedoeld om uit te geven als verrassing aan bijvoorbeeld een jarige bezoeker, die de bezitter kan gebruiken om de wachtrij over te slaan en gelijk op dit punt aan te sluiten. Eventuele tekorten die door groepssamenstellingen ontstaan worden aangevuld met eenlingen uit de single riders line.
Vervolgens gaat de rij, over het bordes, verder langs het Kompels Bagage Depot: een houten, overkapt bagagerek in de oksel van het gebouw, waar tassen gedeponeerd moeten worden. De bezoekers worden verdeeld in een ploeg A en een ploeg B, van twee maal 18 man (plus eventuele niet-rijders), waarmee precies twee treinen kunnen worden gevuld. Met deze groep van in totaal ongeveer 36 kompels ga je het gebouw in, waar eerst gewacht moet worden in de eerste ruimte binnen: het entreeportaal. De situatie zoals die nu is rond het bordes is na een verbouwing in december 2015, onder de interne noemer "Najaarsoffensief Baron 1898", ontstaan. Daarvoor werd bagage bewaard in een tijdelijk bagagerek recht voor het bordes (dat nog van twee kanten te benaderen en symmetrisch qua trappen was). Het huidige Kompels Bagage Depot was toen een laaggelegen en ongebruikt hoekje tussen de gebouwen waar een hoge conifeer stond.
Wagon in productiebos
Bord in de wachtrij dat wijst op gebruik van sociale media
Splitsing van de rij: hier moet gekozen worden waar te zitten in de trein
Een volle meandering op de eerste openingsdag
Voorshows
In het entreeportaal stellen de bezoekers (kompels) zich op, wachtend tot de deuren naar de eerste voorshow open gaan. In deze ruimte zijn diverse bezienswaardigheden te aanschouwen die betrekking hebben op het gebouw en de mijnactiviteiten die er plaatsvinden, waaronder een 'eerste steen' ingemetseld in de muur, een buste van Gustave Hooghmoed, een prikklok, een bord met penningen, een mijntelefoon en een klein controlepaneel. Ook wordt hier aangegeven niet te roken en hangt er het bekende bord Aangeraden wordt te passen....
Als de deuren openzwaaien kan men doorlopen naar het Kleedlokaal. De linker- en de rechterzijde van de ruimte zijn nog steeds opgesplitst voor ploeg A en ploeg B. Deze octogonale ruimte heeft een tegelvloer en een ophangsysteem voor de mijnkleding. De kleding is te zien aan het plafond. In het midden van de ruimte is een verlaging achter hekken, waar een oude grammofoonspeler het thema van de attractie speelt. Er is een zitbank met kledinghaakjes te zien, waar kleding en helmen aan hangen, en lege flessen melk en een broodtrommel met boterhammen en appel op staan. Op het bankje ligt ook het ochtendblad De Morgenstond, waar verwijzingen op te vinden zijn naar Baron 1898 en andere Efteling-attracties.
Aan de muur, boven de deur waar je binnen komt, hangen twee schermen en boven de deuren naar de volgende ruimte hangen de projectoren in enorme kasten. Er wordt hier een diashow gegeven, en we horen Gustave Hooghmoed, met de stem van Paul van Gorcum, uitleggen dat we zijn aangenomen als kompels. Het rechterscherm laat de baron en de mijn zien op oude foto's. Uitvoerder Henk Schellekens die de attractie bouwde, figureert als kompel. Het linkerscherm is een vertaling naar het Engels, en hier en daar vertaalt de baron zelf stukjes van zijn speech in het Engels. De Witte Wieven komen tevoorschijn en maken de apparatuur stuk. Ze waarschuwen ons om niet verder te gaan. Deze eerste voorshow duurt ongeveer twee minuten.
Ophangsysteem voor mijnkleding aan het plafond
Bankje in het midden van het Kleedlokaal
De Witte Wieven onderbreken de diavoorstelling
Wanneer de deuren openen is er rechts een klein administratiekantoortje achter glas te zien. Voor ons ligt een trap, die ons brengt in het Loonlokaal, waar Gustave Hooghmoed ons vanaf een balkon toespreekt en wijst op het opstellen in rijen van drie voor de deur van ons nummer. Er zijn hier drie gesloten loketten, waar van achter typemachines te horen zijn. Een medewerker neemt de tickets in en wijst ons op de deur waar we voor moeten gaan staan. In de vloer staan cijfers.
Als de lamp naast de deur gaat branden, openen de deuren en kunnen we meteen plaatsnemen in de trein.
Kantoortje
Gustave Hooghmoed in het Loonlokaal
Administratiekantoren in het Loonlokaal
Instructions above the doors
De rit
In een trein met maximaal 18 personen (drie rijen van zes personen per rij naast elkaar) rijden de kompels enkele meters naar voren, nadat er een rookgordijn voor de trein is gespoten. We komen in de machinekamer, waar de machines en ovens staan. De Witte Wieven verschijnen. Omdat we niet hebben geluisterd naar de waarschuwing, saboteren ze onze afdaling. Ze kruipen in de ovens en maken de machines stuk.
De trein versnelt opeens en schiet de lift op, richting de top van een dertig meter hoge schachtbok. De lifthill heeft een hoek van 45 graden. Bovenop hangen we enkele seconden stil (stop-before-you-drop) met uitzicht over de Piraña. De voorste rij helt dan zo ver over dat de blik naar beneden is gericht, waar een gapend gat gevuld met mist te zien is. Na twee seconden stil te hebben gestaan valt de trein 37,5 meter naar beneden, met een steilste hoek van 87 graden, en een snelheid van bijna 90 kilometer per uur. Tijdens de val wordt de eerste actiefoto gemaakt.
De trein schiet door de tunnel; de goudmijn. Deze is van binnen ook gethematiseerd als goudmijn, maar door alle mist (de Witte Wieven), het weinige licht binnen en de snelheid is dat niet te zien vanuit de trein. Zo nu en dan klinkt ook het gezang van de Witte Wieven uit de tunnel. De trein schiet er aan de andere kant weer uit, om met een scherpe bocht te keren en over de kop te gaan (de Immelmann). De baan gaat dan even naar grondniveau, waar een tweede actiefoto wordt gemaakt, en gaat vervolgens door een zero-G roll, een kurkentrekker binnenstebuiten met een moment van gewichtloosheid, gevolgd door een scherpe spiraal omhoog. Er volgt een kleine camelback en een bocht, waarbij de trein de remsectie binnen komt, waar hij langzaam wordt afgeremd en het Ophaalgebouw terug in rijdt.
Ophaalgebouw en uitgang
Je stapt vervolgens aan de linkerzijde uit, een trap op en loopt boven het perron langs richting de uitgang. Meteen doorlopen zou echter zonde zijn, want er valt hier veel te zien. Het ophaalgebouw is het meest rijk gethematiseerde station van de Efteling. Aan de muren zijn veel attributen te zien uit de mijnbouw en verwijzingen naar het verhaal achter Baron 1898 en de Efteling.
Een trap voert ons naar een lange gang met nog meer attributen aan de muren, waarna we buiten komen en via een kleine loopbrug het gebouw van de actiefoto's binnen komen, dat zich bevindt onder de schoorsteen. Ook deze ruimte is gethematiseerd. Aan de muren hangen fotolijstjes met 'oude foto's' van de mijnwerkers in de rijksmijn. In de achterwand zijn twee ketels zichtbaar - het zijn twee uiteinden van een ketel die tijdens de bouw van de attractie in de grond gevonden werd en vermoedelijk behoorde bij het Zwembad, om daar middels haarvangers de grovere vervuiling af te vangen.[1]
Sinds augustus 2023 heeft Baron 1898 ook als enige Efteling-attractie actievideo's.
Kasten vol verwijzingen in het Ophaalgebouw
Gang tussen Ophaalgebouw en actiefotohuisje
Fotolijstjes aan de muur bij de actiefoto's
Faciliteiten
Naast de attractie is op het terrein ook een horecapuntje te vinden. Onderin de schachtbok bevindt zich 't Melkhuysje, dat churros en milkshakes verkoopt. Er tegenover staat drankenverkooppunt De Verkleumde Kompel.
Links om de hoek hiervan is het Kompels Lockers Depot, een muur met bagagekluisjes waar bezoekers overtollige spullen veilig op kunnen bergen, zodat ze niet meegenomen hoeven te worden in de attractie. De kans is namelijk groot dat ze dan op de bodem van de tunnelbak belanden.
De attractie heeft ook een aparte invalideningang, omdat de voorshows een aantal trappen bevatten. Vanaf het voorplein leidt een bordje de gehandicapte achter het gebouw langs, waar zich een bel en een lift bevinden. Eenmaal aangebeld komt een medewerker met de lift naar beneden om de invalide op te halen en in het Ophaalgebouw te brengen. Er kan maximaal één gehandicapte bezoeker per rit mee, en die moet altijd minstens één en nooit meer dan drie begeleiders hebben.
Geschiedenis
Voorgeschiedenis
De eerste plannen voor een dive coaster in de Efteling gaan terug tot het jubileumjaar 2002. Toenmalig Efteling-ontwerper Michel den Dulk maakte in de aanloop naar het jubileum concepttekeningen voor een dive coaster in het thema van een vervallen centrale. Ten tijde van de ontwikkeling van De Vliegende Hollander was de dive coaster het alternatief van Den Dulk, maar het plan is nooit tot uitvoering gekomen.
Ontwikkeling en ontwerp
Onderzoeken van de Raad der Wijzen in 2011 en 2012 wezen uit dat er behoefte was aan een attractie voor tieners.[2] Ook speelde mee dat de dive coaster nog een redelijk unieke attractiesoort is die erg succesvol was in andere parken: Oblivion in het Engelse Alton Towers en Busch Gardens' Sheikra in de VS. Een directiebezoek aan Krake in het Duitse Heide Park trekt de Efteling begin 2014 definitief over de streep. Besloten wordt dat de attractie, door de korte lengte van de achtbaan, veel meer moet zijn dan een achtbaan alleen.
De Efteling kiest voor de gerenommeerd achtbaanbouwer Bolliger & Mabillard, die het baanontwerp doet. Aan de hand van deze eerste ontwerpen raakt het creatieve team geïnspireerd. Het team, dat geleid wordt door Olaf Vugts, bestaat uit Sander de Bruijn (ontwerper), Jaap den Bleker (ontwerpcoördinator) en Ronald Donkers (bouwkundig ontwerper). Omdat duidelijk is dat 'het staal omarmd moet worden' als onderdeel van het ontwerp (anders zou er wel heel veel staal weggewerkt moeten worden middels thema-elementen) komt een idee als een smederij op tafel.[3] Naarmate de plannen concreter worden en de omvang van de divecoaster duidelijk wordt, blijkt de smederij als onderwerp te beperkend om op een realistische manier zo veel capaciteit mee te draaien, en komt het definitieve thema in beeld dat op dit vlak veel beter kan passen: het mijnthema met een personentransport. Na enkele weken onderzoek, eerste ontwerpen en bezoek aan mijncomplexen in Nederland, België en Duitsland wordt dit thema definitief gekozen.
Voor het ontwerp was Sander de Bruijn verantwoordelijk, die eerder al Raveleijn ontwierp. Hij liet zich hiervoor inspireren door de negentiende eeuwse kolenmijnbouw zoals die in de Limburgse Mijnstreek en over de grens in Duitsland plaatsvond. Als de definitieve ontwerpen worden gemaakt, krijgt ook het verhaal over de baron en de Witte Wieven vorm. Voor de kleur van de baan wordt een opmerkelijke keuze gemaakt: Pieckblauw. Sander de Bruijn:
De kleur! Hoe vaak in je leven kies je nu de kleur voor een achtbaan? En vergis je niet, want kleuren kunnen goed misgaan en een achtbaan schilder je niet zomaar over. Onze keuze pakte goed uit. Het groenblauw past mooi in het park en steekt prachtig af tegen het rode baksteen en de gouden accenten die we hebben aangebracht.[4]
- Ontwerpen
Entree
Kleedlokaal
Loonlokaal
Opstaphal
Machinekamer
Locatie
Als locatie werd gekozen voor een gebied tussen de Vliegende Hollander, Gondoletta en voormalige Kanovijver, waar op dat moment slechts een flinke groenstrook lag. Op deze plek lagen eerder de ligweide van het Zwembad en de Zwembadlaan. Het bestaande pad werd hiervoor naar de oever van de Gondoletta opgeschoven.
De naam
De naam van de attractie blijft, wanneer de plannen bekend worden bij fans tot de eerste weken van de bouw, nog even geheim. De werktitel Hoogmoed, die klinkt in de wandelgangen, lijkt de definitieve naam te worden, verwijzend naar het gezegde 'hoogmoed komt voor de val'. Bouwschuttingen, werkkleding en eerste afbeeldingen van de bouw op sociale media gebruiken echter de werktitel 'Dive Coaster 2015'. Op 15 oktober 2014 werd in De Telegraaf door Olaf Vugts bekend gemaakt dat er gekozen is voor Baron 1898.
De naam verwijst naar het hoofdpersonage in de attractie en het jaar dat de mijn gebouwd zou zijn, maar lijkt vooral gekozen omdat het in meerdere talen hetzelfde geschreven wordt. Internationalisering is sinds 2014 erg belangrijk voor de Efteling, om vooral buitenlandse gasten naar het park te halen en in 2020 nog tot de top 3 attractieparken van Europa te blijven behoren.
Bouw
De attractie werd met een voor de Efteling ongekende snelheid gebouwd en de bouw kende geen noemenswaardige tegenslagen. De Efteling-ontwerpen werden bouwkundig uitgewerkt door Van Aken Architecten.
Bouwproces
Op 18 april 2014 maakte de Efteling de eerste plannen voor de attractie bekend.[5]
In juli werden de eerste piketpaaltjes gespot. De Zwembadlaan werd afgezet en een tijdelijk geasfalteerd pad werd langs de oever van de Gondoletta aangebracht. In augustus begon het kappen van bomen op het bouwterrein en het aanleggen van een bouwweg met bouwketen van vanachter de Piraña naar het bouwterrein. De kanovijver werd verkleind en wat verder leeggepompt. Op het bouwterrein werden de eerste leidingen aangelegd.
In september werd begonnen met het graven van de tunnel. Op Eftelist verschijnen bouwtekeningen, waarop de grove vormen van het stationsgebouw al te zien waren. Het tijdelijke pad verdwijnt en een nieuw slingerend pad werd aangelegd. Een maand later werd doorgewerkt aan de tunnel. In het nieuwe pad werd een bruggetje geplaatst. Op de plek van het stationsgebouw werden de eerste palen van het karkas geplaatst. Op 15 oktober 2014 werden de naam, het verhaal en een ontwerptekening naar buiten gebracht.[6]
In november werd het grootste deel van skelet van het mijncomplex neergezet en werd begonnen met het metselen van de muren. Het nieuwe pad ging open en het tijdelijke pad verdween. Ook arriveerden de eerste twee baandelen, die het stationsgebouw in werden gehesen. Tegen de kerst begon het bouwproces vertraging op te lopen door de sneeuw, die in januari weer werd ingelopen. De footers voor de baan werden geplaatst.
Het volledige baanverloop, door middel van een impressie, 3D-filmpje en maquette, werd getoond op een persconferentie die op 19 februari 2015 plaatsvond op de bodem van de tunnelbak van de attractie.[7] Deze maand begon de bouw van de grote schachttoren. De remsectie en de baandelen in de tunnel met de eerste helft van de Immelmann werden geplaatst. Langzaamaan werd ook begonnen met het aankleden en de afwerking van het mijncomplex.
In maart 2015 werd het hoogste punt van de baan bereikt met het plaatsen van de bovenkant van de lifthill. Iets later werd ook de rest van de lifthill op zijn plaats gezet. De rest van de maand werd de rest van de baan geplaatst, met op 20 maart het laatste baandeel. Verder werd er gewerkt aan de afwerking van de attractie.
In april arriveerden de twee enorme wielen voor bovenaan de schachttoren. Het gebouw naderde voltooiing en er werd begonnen met de wachtrij en het Melkhuysje. De bel kwam aan en het eerste stuk van het nieuwe plein werd toegankelijk.
In mei kwamen de treintjes aan. Op 8 mei werden de eerste testritten gemaakt.[8] De hele verdere maand werden er testritten gemaakt met de treinen, en de afwerking van de rest werd doorgezet. In de laatste maand voor de opening verdween de bouwweg. Er werd beplanting aangebracht en het totale gebied werd afgemaakt. Showelementen in het gebouw werden afgesteld en de figuur van Gustave Hooghmoed werd geplaatst.
Bouwschutting oktober 2014
31 oktober 2014
28 december 2014
Bouwschutting januari 2015
23 januari 2015
8 maart 2015
14 april 2015
Techniek en cijfers
Het stationsgebouw werd opgetrokken uit ongeveer 300.000 bakstenen. Ernaast staat een 22 meter hoge schoorsteen en een schachttoren. In deze 35 ton zware stalen toren zijn zo'n 6.000 bouten verwerkt en bovenop ligt een bordes van 28 ton zwaar. Vanaf hier duiken bezoekers in een betonnen tunnelbak van 40 meter lengte, 8 meter breedte en 10 meter diepte.[9] Onderdeel van het stationsgebouw is een bakstenen schoorsteen van 22 meter hoogte. Voor de showelementen is 71 km kabel, 300 verlichtingsarmaturen en 90 speakers geïnstalleerd.
De baan zelf bestaat uit 432 ton staal, de constructie uit 120 ton (inclusief 95 ton in het stationsgebouw) en 12 ton in overige delen waaronder de leuningen wat het totaal op 564 ton staal brengt.
Naast baanleverancier Bollinger & Mabillard en hoofdaannemer de Efteling, werd het werk uitgevoerd door Heijmans, Hoppenbrouwers Elektrotechniek, Gubbels, BOM Engineering, Brouwers Groenaannemers en Jos van den Bersselaar Constructie B.V..
Het rangeren van een trein
De technische ruimte gezien vanaf de scène
Onder de baan in de technische ruimte
De controleruimte
Voor de technische uitvoering van de voor het verhaal zo belangrijke Witte Wieven worden verschillende opties overwogen. In het Efteling Theater wordt getest met van onderaf aangelichte, door kabels voortgetrokken doeken die door de ruimte fladderen. Omwille van de bedrijfszekerheid kiest men uiteindelijk toch overal in de attractie voor videomapping middels projectoren, hoewel dat effect minder '3D' is.
Baron 1898 is de eerste grote Efteling-attractie die vanaf de opening volledig is verlicht met LED-technologie.
Het volgen van de bouwactiviteiten
Omdat de Zwembadlaan vlak langs de attractie loopt en tijdens de bouw steeds geopend bleef, kon de voortgang van de constructie goed gevolgd worden.
De bouwactiviteiten werden met grote belangstelling gevolgd door media en fansites, maar voor het eerst bracht ook de Efteling zelf updates over de ontwikkelingen al tijdens het bouwproces. Op sociale media werden zo nu en dan unieke foto's gepost, en maandelijks werd op YouTube een filmpje van circa tien minuten toegevoegd, The Making-of: Baron 1898. De serie bestaat uit tien delen en werd op 30 juni 2015 in een gereduceerde versie uitgezonden bij Omroep Brabant.
Opening
Nadat op 25 juni personeelsleden een rit konden maken, vond op 30 juni de persopening plaats. Directeur Fons Jurgens mocht een toespraak houden en enkele scènes uit de korte film Het verhaal achter Baron 1898 werden vertoond. De eerste rit werd gemaakt door DJ Hardwell en enkele andere bekende Nederlanders. Het geheel werd live uitgezonden via Efteling-YouTube. De middag erna konden abonnementhouders die zich op tijd hadden ingeschreven de rit beleven. Op woensdag 1 juli ging de attractie open voor het algemene publiek.
Latere aanpassingen
Ook enkele jaren na de opening van de attractie werden nog aanpassingen en aanvullingen gedaan in en rond de attractie.
- Eind juli 2017 werd vlak bij de schachtbok op het pleintje een tweede horecapuntje geopend: de Yoghurt Bar. Net als bij ‘t Melkhuysje bleef dit wat meer mobiele kioskje in het thema van melkproducten die goed zouden zijn voor mijnwerkers. Bij de Yoghurt Bar waren zelf-samen-te-stellen yoghurtmixen te koop. Per seizoen 2018 verhuisde dit huisje naar tegenover de ingang van de attractie en sinds winter 2019-2020 heet het De Verkleumde Kompel.
- In augustus 2017 werd bij de ingang van de wachtrij de liftcabine geplaatst waarmee, volgens het verhaal, Gustave baron Hooghmoed voor het eerst in zijn mijn afdaalde. Het doet dienst als overkapping van de teststoel, de kindermeetfaciliteit en biedt de medewerkers aldaar extra beschutting. Deze aanpassing maakt deel uit van een parkbrede reeks aan maatregelen om het personeelscomfort te verhogen.
- Eveneens in augustus van dat jaar werd bekend dat stemacteur Paul van Gorcum een kleine aanpassing aan de tekst van de Baron heeft opgenomen om het "opstellen in rijen van zes" in het Loonlokaal correct te laten uitspreken; deze werden in maart 2018 in gebruik genomen. De tekst op het bord boven de deuren is ook aangepast en spreekt vanaf nu over "three rows of six people". Ook werd toen de gesproken Engelse tekst in het Kleedlokaal aangepast. The White Women worden vanaf nu aangeduid als "the Wailing Women", letterlijk vertaald 'jammerende vrouwen'. Op de geprojecteerde dia volgde de aanpassing in mei.
- Per 1 mei 2019 werd vanwege voortschrijdend inzicht de vereiste minimumlengte van 1,40 meter afgelaagd met 8 centimeter. Dit geldt voor de buitenste stoelen van elke rij; voor de grotere stoelen in het midden blijft de eis minimaal 140 cm.
- In mei 2020 werd de wachtrij buiten nog wat aangepast: de ingangen van de Single riders-wachtrij en de normale wachtrij zijn omwille van de duidelijkheid verder uit elkaar gelegd, en het attractie-informatiebord is vervangen door een fraaier exemplaar.
- Voor het seizoen 2021 werden wachtruimte het Loonlokaal en station het Ophaalgebouw voorzien van een communicatiesysteem met iPads, waardoor het personeel de te verwachten indeling van de trein kan doorgeven, en de ongebruikte beugels op de trein daardoor alvast gesloten kunnen worden. Dit scheelt iets in 'dispatch'-tijd.
- In de herfst van 2021 worden langs de baan provisorisch extra camera's geplaatst, waarmee men experimenteert met de automatische productie van individuele actievideo's, als modern alternatief voor de actiefoto; dit idee ontstond al in 2019 en werd aangedragen door vlogger Bart Baan. Uiteindelijk werd het actievideosysteem op 16 augustus 2023 in gebruik genomen. De video's van 30 seconden zijn via de Digi-Fotopas tegen betaling te downloaden. De definitieve camera staat op het dak van de Piraña.
- In mei 2023 werd, bij onderhoud in de bocht bij De Meermin, een versteviging op de baan gelast, in de vorm van een driehoekig stuk staal bij één van de footers.
Thema en verhaal
De attractie is rijkelijk gethematiseerd in de stijl van de Nederlandse mijnbouw in de laat-negentiende eeuw, alhoewel het geen steenkool maar goud is wat er gewonnen wordt. De naam Baron 1898 verwijst naar het achtergrondverhaal van de sage van de Witte Wieven, waarin een hebzuchtige mijnbaron, Gustave Hooghmoed, een goudader heeft gevonden en daar zoveel mogelijk goud uit de grond wil halen. De vruchtbare grond wordt echter beschermd door de Witte Wieven. Gustave roept zijn mijnarbeiders (kompels) op hem te helpen en belooft hen gouden bergen. Tijdens de rit wordt duidelijk dat de Witte Wieven uit alle macht proberen de gouddelving te saboteren.
Deze elementen worden duidelijk in de voorshows in de attractie zelf. Wat eraan vooraf ging: waarom Hooghmoed daar zijn mijn vestigde en waarom hij zo vastberaden is het goud te delven, wordt verder uitgewerkt in de korte film Het verhaal achter Baron 1898. Ook verschijnt er een kinderboek van de hand van Jacques Vriens dat de wordingsgeschiedenis van de goudmijn en de karakterontwikkeling van zijn uitbater vertelt.
Muziek
Algemeen thema (fragment)
Tijdens de rit (fragment)
In en rond de attractie is muziek te horen van huiscomponist René Merkelbach. Hij liet zich hierbij inspireren door harmoniemuziek die in de tijd van de mijnen in zwang was. Het werd opgenomen door het Brussels Philharmonic in de Galaxy Studios in Mol.
De wereldwijd bekende DJ Hardwell (Robbert van de Corput uit Breda) maakte op verzoek van de Efteling een remix van de muziek, die niet in de attractie te horen is maar wel op cd uitgedeeld wordt aan de eerste bezoekers.
Souvenirs
Aan de rand van het pleintje voor de attractie staat een kleine souvenirkar. Hier worden een mok, logboek ("voor het vastleggen van ondergrondse ontdekkingen"), stuk zeep, en goudstaafmagneten met het logo van de attractie verkocht. Daarnaast zijn hier generieke gepersonaliseerde armbandjes verkrijgbaar.
Verwijzingen in Nest!
In mei 2021 opende de speeltuin Nest! een eindje verderop in het Ruigrijk. In Nest! zijn de verschillende gebiedjes gedecoreerd naar de thema's van de grote Ruigrijk-attracties, en er is ook een hoekje rond Baron 1898. Hier zijn onder andere wipkippen in de vorm van mijnkarretjes te vinden, en bevindt zich een kleine versie van het wiel van de schachtbok.
Wetenswaardigheden
- Bovenin de schachttoren bevindt zich een indrukwekkende overwegend jugendstil reliëfafbeelding. Centraal staat op een ovaal schild in goud het symbool dat de attractie eigen is: de gekruiste houweel en schep boven een diamant (het embleem van de mijnbouw bestaat in werkelijkheid overigens uit een hamer en een moker). Onder het schild prijkt een dramatisch hoofd, dat qua beharing doet denken aan Gustave Hooghmoed, en een kroon of helm draagt. De rest van de afbeelding is symmetrisch - aan weerszijden zien we één der Witte Wieven met wild vloeiend haar en een mythische gevleugelde leeuw. Het Wief presenteert met een vertrokken gezicht een cornucopia aan het gretige beest, dat zelf drie graanhalmen hanteert - beide symbolen van welvaart en overvloed. Onder deze figuren bevindt zich een grote pentapetale bloem - schachttorens worden in het Vlaams wel aangeduid met bellefleur.
- ↑ Parkplanet: Fun facts uit de Efteling (juli 2015)
- ↑ Efteling: Terugkoppeling Raad der Wijzen – Wijzneuzen (16 februari 2015)
- ↑ Looopings podcast: Efteling-ontwerper Sander de Bruijn geeft antwoord op prangende vragen van fans (2 juli 2020)
- ↑ Efteling Wonder - Zomer 2015, pag. 21
- ↑ Persbericht Efteling: Efteling investeert in nieuwe attractie en extra verblijfsmogelijkheden (18 april 2014)
- ↑ Persbericht Efteling: Dive coaster krijgt mijnthema en opent in zomer 2015 (15 oktober 2014)
- ↑ Persbericht Efteling: Efteling maakt baanverloop achtbaan ‘Baron 1898’ bekend (19 februari 2015)
- ↑ @Efteling op Twitter
- ↑ Heijmans: Hoogste punt dive coaster Baron 1898 in de Efteling (5 maart 2015)