Archipel
Archipel
Locatie Reizenrijk
Ontwerp Sander de Bruijn
Geopend 1 februari 2022
Thema Sindbad de Zeeman
Muziek René Merkelbach
Figuren één
Kosten € 2,8 miljoen (samen met Sirocco)
Opvolger van Avonturen Doolhof
Attracties

Archipel is een waterspeelplaats in het Reizenrijk. Je kunt er (met name in het zomerseizoen) spelen en klimmen in en tussen huisjes die op palen staan in ondiep water. Het maakt onderdeel uit van de Wereld van Sindbad, waartoe onder andere ook de direct aangrenzende attractie Sirocco behoort.

Archipel opende in 2022 als opvolger van de Avonturen Doolhof dat eerder op deze plek gelegen was.

Een archipel is een groep nabij elkaar gelegen eilanden.

Omschrijving

Zonnige dag in mei in Archipel

Archipel is een waterspeelplaats waarin kinderen in een tot kniehoog diep waterbadje kunnen spelen en vijf in en rond dat badje opgestelde huisjes en andere objecten kunnen beklimmen.

De vijf huisjes en het scheepswrak

De basis vormt een betonnen vloer waarin hier en daar zwemvlies- en schelpafdrukken te vinden zijn. Er omheen liggen keien waarop je kunt zitten. Waar de vloer zich verdiept staat water dat naar achteren steeds wat dieper wordt. In het voorste gedeelte staan vaste houten kisten en de resten van een half vergaan schip in het water. Er zijn ook vier tonnen waar als je erop gaat staan, het water er omheen gaat borrelen. Verder naar achteren staan vijf vissershuisjes, drie op palen in het water, twee staan op het droge. Ze zijn gemaakt van hout, bamboe en met een rieten dak. Waar deze huisjes op palen staan, is de betonvloer onder water vervangen door zachter EPDM, zodat een eventuele val gebroken wordt.

Vanaf links gezien het eerste huisje staat wel op palen maar niet in het gedeelte dat onder water staat. Deze heeft twee pironnen op het dak en een klimtouw bij een van de openingen, maar staat verder los van de rest. De volgende drie huisjes staan in het water en zijn verbonden middels loopbruggen waarop je kunt klimmen en klauteren. Het tweede huisje van links heeft een balkonnetje en een windvaan van een zeeslang op het dak. Het derde staat wat meer naar achter en heeft één piron en ook een klimtouw. Het vierde huisje heeft bovenop een windvaan van een monstervis. Het laatste huisje, het meest dichtbij Sirocco, staat ook los, helemaal niet op palen en ook niet op het water.

Paalvisser
Lantaarn en koopwaar in een huisje

Je kunt in de huisjes klimmen via bijvoorbeeld wanten en evenwichtsbalken, en ook zo je van het ene naar het andere huisje over het water begeven. In de huisjes zelf vind je verder nauwelijks iets: ze hebben een lantaarn bovenin of soms helemaal bovenaan wat handelswaar in een net.

Hoog op een paal bij de huisjes bevindt zich een paalvisser die heel stil kan zitten.

Archipel grenst aan het bruggetje dat de wachtrij vormt naar Sirocco, en het bassin loopt hier onderdoor. Er wordt op deze plek golfslag gecreëerd op het moment dat in Sirocco de storm woedt (de attractie draait).

Om het speelgebied staat tropisch aandoende beplanting (die natuurlijk wel in Nederland moet willen groeien), bijvoorbeeld palmbomen en andere planten met grote bladeren. Er is gekozen voor bloeiende planten, in de warme rood/oranje kleuren van de zonsopgang, zoals siergembers. De beplanting is deels doorgetrokken langs het pad van Archipel naar de Pagode.

Een niet aflatende klacht over de inrichting is het schrijnende gebrek aan zitgelegenheid voor ouders die hun voeten even rust willen geven terwijl hun kroost lustig aan het spetteren is.

Verhaal

In de Wereld van Sindbad wordt geen concreet verhaal uitgebeeld, maar kom je terugkerende elementen uit de verhalen van Sindbads reizen tegen. Bij Archipel kun je dat terugzien in een half gezonken boot (Sindbad heeft nogal eens schipbreuk geleden). De omgeving is een eiland waarop Sindbad gestrand zou kunnen zijn en in het water liggen kratten met mogelijk handelswaar erin, boven in de huisjes is ook wat handelswaar opgehangen.

Muziek en geluid

Speaker onder een huisje
→
Zie Wereld van Sindbad voor meer over de overkoepelende soundtrack in dit gebied.

In het gebied speelt via verborgen speakers een korte loop van de soundtrack van de Wereld van Sindbad. Het nummer Storm op Zee, dat de attractiesoundtrack van Sirocco is, klinkt ook in Archipel maar dan in een wat teruggeschroefde versie zodat die beter geschikt is als achtergrondmuziek. Door de muziek zijn geluidseffecten gemixt, zoals golfslag, meeuwen en een krijs van Vogel Rok. De speakers die dergelijke geluidseffecten maken zitten onder elk van de huisjes op palen.

Archipel sluit bij zonsondergang. Vijf minuten daarvoor klinkt er een geautomatiseerde omroep door het gebied, die in vier talen aankaart dat de zon over vijf minuten ondergaat, Archipel binnenkort gaat sluiten en het verzoek om Archipel te verlaten.

Techniek

Links achterin in de hoek van het terrein is een muurtje te zien van de schakelkast voor de besturing van de attractie. De pompen bevinden zich in een grote put onder het maaiveld links daarvan, tussen het besturingshuisje en de eik, parallel aan het spoor dat hier achterlangs loopt.

Geschiedenis

→
Voor uitgebreidere voorgeschiedenis, zie Avonturen Doolhof

Vanaf 1995 was op deze plek de Kinder Avonturen Doolhof te vinden, een doolhof uit coniferenhagen ontworpen door Henny Knoet.

De komst van het nieuwe parkdeel Strookrijk, waarvan de aanlooproute onder andere langs deze doolhof en de naastgelegen Monsieur Cannibale zou lopen, was in 2021 aanleiding voor de Efteling om beide problematische attracties een upgrade te geven. De doolhof was op dat moment feitelijk al een aantal jaar verwaarloosd en er slecht aan toe. Het probleem met Monsieur Cannibale zat niet zozeer in het onderhoud maar in de controverse over het thema. Beide heeft men in één klap aangepakt door ze gezamenlijk te vernieuwen en onderdeel te maken van de 'Wereld van Sindbad', aansluitend bij het thema van de eveneens nabijgelegen attractie Vogel Rok. Sander de Bruijn ontwierp dit nieuwe themadeel, waaronder deze waterattractie. De werknaam was ‘Avonturen Eiland’; de naam Archipel werd in juni 2021 vastgelegd als handelsmerk door de Efteling. Op 24 juni werden de plannen publiek gemaakt.

Sloop en behouden elementen

Het bamboe huisje uit de doolhof werd behouden voor opname in Archipel

De Avonturen Doolhof was op 5 september 2021 voor het laatst geopend, waarna op 6 september direct de sloop begon. Het verwijderen van de Avonturen Doolhof en het grondwerk voor Archipel werden uitgevoerd door aannemer Gubbels.

Vier elementen uit de Doolhof bleven behouden in het Efteling Park. In speeltuin Nest! werden twee attributen gebruikt die daarvoor uit de doolhof verwijderd waren: de telescoop/caleidoscoop en perkamentrol bij de ingang. Dit gebeurde al in het voorjaar van 2021, nog voor de sloop van de Doolhof aangekondigd was. Twee andere aspecten werden ter plaatse gehandhaafd voor Archipel. De meest opvallende is het bamboe-hutje, dat wel werd voorzien van een meer bij Archipel passend gelaagd rietdak. Het is te herkennen als het enige huisje dat niet op palen staat en een duidelijk ander model heeft dan de andere huisjes. Daarnaast is de themamuur van de technische ruimte gehandhaafd, omdat die ruimte deels ook hergebruikt werd. Deze is te zien achterin het struikgewas links.

Ontwerp gezonken scheepje

Bouw

Bouw, november 2021
Het bouwterrein, september 2021

Na de sloop en het bouwrijp maken begon in oktober het storten van het betonnen 'strand'. De Efteling had een paar jaar eerder, bij De Zes Zwanen, positieve ervaring opgedaan met esthetisch beton als thematische ondergrond van een gebied, dat in de juiste kleur en structuur uit te voeren is.

Het esthetisch beton waaruit de ondergrond van Archipel bestaat (het strand en de watergeulen) werd aangebracht door specialist Den Ouden Groep. Zij hadden al eerder voor de Efteling gewerkt en ook voor Toverland. Het ontwerpteam is samen met de medewerkers van Den Ouden naar Toverland gegaan om daar het werk te bekijken (in Port Laguna en Avalon) en de precieze kleuren, vorm en detaillering van het beton te kiezen. Ook zijn er enkele proefstukjes gestort zodat het ontwerpteam de kleuren kon beoordelen.

Bouwplan met betonkleuren

Om kleur te geven aan het beton is aan de waterlijn en in het diepere water het beton behandeld met een etszuur waarna er een blauwpigment is aangebracht. De bruine pigmenten zijn gemengd in het beton zodat de kleur langdurig behouden blijft. Pigmenten zijn geleverd door Scholz.

Om de glooiende vormen van het strand en de speelvijver mogelijk te maken, zijn aan het beton kunststof vezels toegevoegd (geleverd door Convez), die na het storten met een brander zijn weggebrand zodat ze niet zichtbaar zijn aan het oppervlak. Met stalen pennen wordt het beton op zijn plek gehouden zodat hoogteverschillen mogelijk zijn. In totaal is er zo'n 800 m² beton gestort. Daarna zijn handmatig details aangebracht zoals afdrukken van schelpen, zeesterretjes en brandingsporen.[1]

Eind oktober arriveerden de eerste twee van de nieuwe huisjes ter plaatse, een week later werden de laatste twee geplaatst. Deze werden ter plaatse van rieten daken voorzien. In november werden de vlonders, speelobjecten waaronder het gezonken schip, en verlichting geplaatst. Ook werd de vloer onder de speelelementen voorzien van een EPDM-toplaag in blauw of zandkleur. In december werd nog beplanting aangebracht en details afgewerkt. Hiermee was alles gereed voor een beoogde opening op 1 januari. Projectleider was Frank Poels.

Opening

Blik op Sirocco vanuit Archipel-hutje

De opening was aangekondigd voor 1 januari 2022, de eerste dag van het jubileumjaar waarin de Efteling zeventig werd. Omdat het park toen gesloten was vanwege een landelijke lockdown kon de attractie pas later openen. Op de eerste openingsdag na het opheffen van de lockdown, 26 januari, was Sirocco wel al meteen toegankelijk, maar Archipel nog gesloten vanwege mogelijke gladheid. Op 1 februari opende Archipel alsnog.

De eerste maanden, ook al was het lekker weer, stond er geen water in Archipel vanwege de nog ontbrekende goedkeuring van keuringsinstantie TÜV. Op zondag 15 mei werd er voor het eerst water gesignaleerd in de attractie, op 20 mei was die voor het eerst in die toestand voor het publiek open. Er waren in de weken daarvoor ook wat kleine aanpassingen gedaan om de attractie iets meer kinder-proof te maken. Zo worden sinds mei 2022 de rieten dakjes op enkele plekken afgeschermd met extra houten timpaantjes, zodat grijpende kinderen er geen sprieten meer uittrekken.

Eerste aanpassingen

Een nieuw vlondertje, oktober 2022

In juni 2022 werden bovenin de verder lege hutjes netten opgehangen met daarin handelswaar. Op 9 juli werden er lage afrasteringen van bamboe rondom de beplanting aangebracht, alsook extra planten geplaatst.

In de loop van de zomer van 2022 kwam de rubbergranulaat EPDM-vloer van Archipel op steeds meer (onderwater)plaatsen omhoog en begon deze scheuren te vertonen. De Efteling greep in door zandzakken op de ergste scheuren te leggen en permanent toezicht in te stellen. Vanaf 26 september werden herstelwerkzaamheden verricht. Ook werd er voor de grotere vlonder bij de boom links een lager vlondertje toegevoegd. Archipel opende op 7 oktober weer met een gerepareerde bodem. Begin november werden nog wat vloerdelen vernieuwd.

  1. Tektoniek: Sprookjesachtige wereld