Een typische rookzone bestaat uit coniferen en grijze tegels

Een rookzone is een speciaal voor rokers aangewezen locatie waar tabaksproducten gebruikt mogen worden in een verder rookvrije omgeving. In de Efteling is het verboden te roken, met uitzondering van speciale rookzones, waarvan er tien zijn in het Efteling Park. Ook elektronische sigaretten en andere tabaksproducten in welke vorm dan ook zijn buiten deze zones niet toegestaan. Bij de verblijfsaccommodaties zijn ook vier rookzones, daarnaast mag je op het eigen terras van je vakantiehuisje ook roken.

De rookzone

Asbakpaal in een rookzone

Een rookzone ligt meestal uit de directe loop of wat van het hoofdpad af, en wordt aangeduid middels een klein rond bruin bordje op een bruingebeitste paal met een pictogram van een sigaret. Soms is er nog een paadje vanaf de hoofdroute naar de zone dat bestraat is met rode baksteen.

De standaard rookzone bij de Efteling is een vierkant oppervlak bestraat met grote grijze betontegels. Hij is omheind met coniferen- of soms beukenhagen waarin middenvoor een entree is gemaakt. Achter deze entree staat ook weer een haag als een coulisse zodat de rokers niet zichtbaar zijn vanaf buiten de zone. De idee is dat rokers niet alleen apart staan, maar het roken zelf ook minder of niet zichtbaar is voor kinderen die dat daardoor niet als 'normaal' gaan zien. Er staat een paal in voor as en sigaretten, en er is verlichting van een (per omgeving verschillende) lantaarnpaal. In de nabije omgeving hangen aan lantaarnpalen kleine verwijsbordjes met hetzelfde pictogram en een pijl.

Locaties

Rookzone aangeduid op de plattegrond

Op de parkplattegrond worden ze aangeduid middels een rond pictogram van een sigaret op witte achtergrond, voorzien van een groene rand. Ook in de Efteling-app zijn ze te vinden.

Omdat de zones snel zijn ingericht voor de ingang van het rookverbod en sommige uitgevoerd zijn middels heggen in plantenbakken, of liggen in een gebied dat momenteel in ontwikkeling is, lijkt het waarschijnlijk dat een aantal van deze zones nog verplaatst zal worden naar een definitieve plek.

Efteling Park

Verblijfsaccommodaties

Geschiedenis

Eerste maatregelen

Oorspronkelijk was roken in de Efteling, net als in de rest van de samenleving, op veel plaatsen toegestaan, waaronder ook binnenruimtes zoals restaurants. Ook werden er sigaretten verkocht. Stap voor stap is dit teruggedrongen. Per 1 januari 2004 werd landelijk de wet ingevoerd die iedereen een rookvrije werkplek garandeert, met een uitzondering voor de horeca. De Efteling besloot dat per 1 april dat jaar het niet meer is toegestaan te roken in alle binnenruimtes, waaronder ook de horeca in het park en hotel. Ook stopt De Efteling op die datum met de verkoop van tabak; de laatste twee sigarettenautomaten waren op dat moment nog te vinden bij het Efteling Theater en in 't Gemack.

Het beperken van roken in de buitenruimte in de Efteling startte per 1 april 2017. Op die dag werd samen met de andere leden van branchevereniging Club van Elf een nieuw landelijk beleid rond roken in pretparken geïntroduceerd, waarbij roken in alle onoverdekte wachtrijen verboden is - plekken waar mensen gedwongen dicht op elkaar staan. Daarnaast werd in het hele Sprookjesbos roken verboden (danwel ontmoedigd, daarover waren de signalen niet consequent), met uitzondering van drie rookzones langs de route in het bos.

Rookzones sprookjesbos

Teksten op prullenbakken wezen op de rookzones
Een paaltje met bordje dat aangaf waar een rookzone te vinden was

De drie rookzones die tussen 2017 en 2022 in het Sprookjesbos te vinden waren werden aangegeven met een klein bordje met sigaret dat rooklustige bezoekers de juiste richting op wees, en hadden een peukenpaal om te zorgen dat rokers hun peuk niet op de grond deponeerden. Bij de toenmalige ingangen van het bos, de Heksenpoort, de Soldatenpoort en de uitgang, wezen teksten en pictogrammen op vuilnisbakken, in vier talen, op de aanwezigheid van de zones en het feit dat men elders in het bos niet mag roken.

Door de Efteling werd verder niet actief gehandhaafd op dit verbod.

Algeheel rookverbod

Vijf jaar later was de weerstand tegen rookoverlast in de Efteling niet afgenomen. De landelijke campagne Rookvrije Generatie van drie goede doelen (Hartstichting, Koningin Wilhelmina Fonds en het Longfonds) zette zich in om voor kinderen een wereld te creëren waarin roken niet meer normaal is, en lobbyde bijvoorbeeld voor rookvrije schoolpleinen en speeltuinen. De Efteling besloot zich hierbij aan te sluiten en roken overal buiten te verbieden. De campagne adviseerde het park bij de realisatie van het verbod, en de nieuwe regels gingen in bij de start van de Winter Efteling 2022-2023, op 14 november. Overal in de Efteling is het nu verboden te roken, behalve in de speciaal aangewezen rookzones. Medewerkers zullen mensen die hier kennelijk toch niet van op de hoogte zijn heen doorverwijzen en zij dienen hun sigaret direct te doven.

In de week voor 14 november werden de zones in allerijl aangelegd. Vanaf de opening van de Winter Efteling waren ze gelijk in gebruik. Op de Parkeerpromenade en in het Huis van de Vijf Zintuigen klonk in vier talen een omroepbericht om bezoekers bewust te maken van deze regel:

Beste gast, de Efteling is rookvrij. Roken is uitsluitend toegestaan in de aangewezen rookzones. Dit geldt ook voor vapes en andere tabaksproducten. De rookzones vind je op de plattegrond, en in de Efteling app. Dankjewel en veel plezier!

Half december volgde nog het ophangen van de verwijsbordjes in de directe omgeving van elke rookzone en begin maart 2023 werd de verlichting geplaatst.