Uitzicht op het Dwarrelplein in februari 2014

Het Dwarrelplein was een plein dat zich bevond tussen het Huis van de Vijf Zintuigen en de ingang van het park, waar de Pardoes Promenade begint, de tegenwoordige locatie van het Efteling Grand Hotel. Het plein had een vergelijkbare functie met die van het tegenwoordige Eiland van de Vijf Zintuigen, en bood toegang tot de souvenirwinkel Efteldingen, het Theaterplein bij het Efteling Theater, een pad langs de Aquanuravlonder en de Pardoes Promenade.

Plattegrond op het Dwarrelplein

Het Dwarrelplein diende als de locatie waar men zich kon verzamelen na de toegangspoortjes tot het park en bood dan ook een aantal faciliteiten, waaronder de garderobe, de hondenkennel, de Souvenir Express, de wandelwagen- en rolstoeluitleen, een toiletgroep, een grote plattegrond en achtereenvolgens de geldautomaten De Bank en De Kluis. Op het Dwarrelplein was verder horeca te vinden in de vorm van de Hollandsche Gebakkraam, het La Place-restaurant De Vrolijke Noot en een koffiekar. Het plein bood bovendien een mooi uitzicht op Aquanura en Fata Morgana. Onder de locatie van het plein, voor het gebouwtje van de wandelwagenverhuur, ligt ook de pompput voor de sprinklerinstallatie van het Huis van de Vijf Zintuigen.

Deel van het plein in 2012

Het plein dankte zijn naam aan het werkwoord 'dwarrelen', wat een onregelmatige beweging is die de grote stromen bezoekers in dit gebied ondernemen, op weg naar het park of terug naar de uitgang. De naam was niet op het plein terug te vinden, maar stond wel aangegeven op de plattegrond.

Pad langs de noordzijde van de Vonderplas in 2008

In de beginjaren van het plein werden de poorten tot het park dichtgehouden tot de opening om 10.00 uur, en werd op het Dwarrelplein een openingsact opgevoerd. Later werd de toegang tot de Pardoes Promenade al om 9.00 uur geopend, zoals ook nu nog het geval is. Entertainment was er voornamelijk te vinden in de vorm van Eftelingbewoners; vanaf 2004 was het plein meer dan tien jaar lang het domein van de Efteling Muzikanten.

Geschiedenis

Details rondom het entreegebied uit 1988
Vroeg ontwerp van het Huis van de Vijf Zintuigen

Het Dwarrelplein is tegelijk aangelegd met de komst van het Huis van de Vijf Zintuigen. Omdat de organisch gegroeide Ingang West met haar faciliteiten steeds meer begon te knellen werd het nieuwe entreegebied en haar faciliteiten gebouwd op de toekomst met een groter aantal bezoekers.

Wanneer midden jaren tachtig voor het eerst een concrete gedetailleerde opzet voor de toekomstige parkstructuur wordt gemaakt wordt de entree getekend als een gaanderij in H-vorm. Wanneer je de doorgang hebt gepasseerd kom je op een plein dat aan drie zijdes is omgeven door muren. In het midden zien we een grote fontein met daaromheen twee rijen bomen. Het wordt het 'ontvangstplein' genoemd en biedt toegang tot 'Station Efteling', het park (aan de rechterzijde) en het totale Uitrijk aan de linkerzijde.

Op een vroege schets van de entree uit begin jaren negentig is te zien hoe men, voornamelijk Ton van de Ven, eerst dacht aan een kleiner plein met een terras, veel groenpartijen en een grote fontein als eyecatcher. Uiteindelijk wordt het plein groter van opzet met een uitbouw aan de parkeerplaats-zijde van het plein met extra faciliteiten. Het zicht op de parkeerplaats wordt hiermee weggehaald en verschillende zijpaden in de richting van de Vonderplas en een breed zichtveld op Fata Morgana zorgen toch voor een open structuur van het plein.

Met de Vlindervisie van ruimtelijk ontwerper Chris van Grinsven in het achterhoofd is de enige 'uitgang' van het plein het pad richting de spoorwegovergang. Het komt uit op het pad dat richting het Spookslot loopt en schuin afbuigt richting het Diorama. Enkele jaren later, in de winter van 1999, wordt hier de Pardoes Promenade op aangesloten. Het zorgt voor een betere spreiding van bezoekers na het betreden van het Dwarrelplein, één van de belangrijkste doelen van de Vlindervisie.

Eind 1995 werd de ingang en daarmee ook het Dwarrelplein toegankelijk. Alhoewel in de eerste week nog verschillende kleine werkzaamheden plaatsvonden, veranderde er in de eerste jaren weinig.

Ontwikkelingen en aanpassingen

De Reuzenklompen, dé Bank en de Vermolenmolen in 1999

Op het plein zijn in de loop der jaren veel kleine vormen van vermaak en aankleding verschenen en ook weer verdwenen. Zo heeft er jarenlang een muziekkiosk gestaan en ook waren er toeristische reuzenklompen te vinden.

De Vermolenmolen op het Dwarrelplein

Horecapunt Haantje de Voorste, aan de achterzijde van Efteldingen, veranderde in 1996 zijn naam naar de Smaeckmaker, maar werd in 2001 gesloten wegens gebrek aan klandizie. Vanaf 1996 stond de Vermolenmolen op het plein, totdat die in 2000 naar het Anton Pieckplein verhuisde.

In 1999 werd een groot pinapparaat in de vorm van een reuzenbank geplaatst ten behoeve van sponsor ABN AMRO. Deze bank wordt al snel een eyecatcher en publiekslieveling op het plein, met name populair voor het nemen van groepsfoto's. De Bank wordt wegens een bankierswissel in 2009 vervangen door De Kluis, die niet dezelfde aantrekkingskracht heeft.

Kiosk op het Dwarrelplein in 2007

Voor een aantal jaren heeft er op het Dwarrelplein een kleine, uit hout opgetrokken en in Pieckkleuren geschilderde kiosk gestaan, afkomstig van het Anton Pieckplein.

Panorama situatie 2008

De parkingang werd van 2003 tot 2008 elk seizoen aangekleed met een andere Seizoenspoort. Van juli 2007 tot april 2009 heeft in de hoek tussen de kennel en de parkingang een miniattractie van struiken en waterspuiters gestaan: Sprookjes-Waterpret, die verdween voor de komst van de frietkraam die de eerste drager was van de naam De Vrolijke Noot.

De komst van Aquanura in 2012 veranderde nogal wat aan het aanzien van het plein. Aan de Vonderplas werd een flinke vlonder gebouwd om de attractie te kunnen kijken. Om de grote toestroom van bezoekers aan het eind van de dag de baas te kunnen werd de Hollandsche Gebakkraam op het plein opgesteld, werden er links naast de kennel extra toiletten gebouwd en werd de spoorwegovergang tussen het Dwarrelplein en de Pardoes Promenade verbreed.[1]

Verdwijnen

De locatie op de parkplattegrond in 2022
Het Dwarrelkarkas tijdens de bouw in 2024

Met de start van de bouw van het Efteling Grand Hotel kwam er in de zomer van 2022 een onflatteus einde aan de rol van het Dwarrelplein als iconische entree-, doorstroom- en verzamellocatie. De bouwput van het hotel annexeerde op grove wijze het overgrote deel van het plein, dat effectief werd gereduceerd tot een onherbergzame 'dwarrelstraat'. Naast de charme die het plein was toebedeeld verdwenen hiermee ook de meeste faciliteiten die er voorheen te vinden waren, met de belofte dat het stokje uiteindelijk zou worden overgenomen door het Eiland van de Vijf Zintuigen.

  1. 'Belletjes, baarden en ander nieuws uit het park', Ilona van Golen, Eftelist, 17 december 2012 - http://www.eftelist.nl/mail/7495