De Efteling Brink gezien vanuit de Pagode

De Brink of Efteling Brink was een groot verdeelplein in het midden van het Efteling-park. Het plein vormde, samen met de eveneens in 2000 geopende Pardoes Promenade, de centrale infrastructuur van het park totdat in 2017 op die plek Symbolica opende.

Omschrijving

De Levensbron op de Brink in 2008

Het plein, voor driekwart omringd door grachtjes, was de centrale plek in het park waarvandaan alle parkdelen bereikbaar waren. Vier bruggen met sierlijke poorten op de Brink verwezen naar de vier rijken binnen de Efteling. Met de klok mee zijn dat Marerijk, Reizenrijk, Ruigrijk en Anderrijk. Het deed denken aan vergelijkbare verdeelpleinen in Amerikaanse pretparken, zoals Disneyland. Aan Marerijkzijde werd pannenkoekenrestaurant Polles Keuken beeldbepalend sinds 2012. Centraal in het plein was de ietwat abstracte fontein, de Levensbron. Daarnaast was de ovaalvormige Brink voorzien van wat haagjes, bankjes, een verhoging en Wonderwachters.

Bij avondschemering

De Efteling Brink was 's morgens al vóór parkopening toegankelijk, net als de Pardoes Promenade. Dat zijn vaak de enige momenten waarop er veel bezoekers op het plein te vinden waren; na openen van de hekken bleef de Brink de rest van de dag meestal leeg. Haar functie als verdeelplein heeft de Brink dan ook nooit eer aangedaan. Prominent Eftelingkenner Misha Davids omschreef de Promenade en Brink eens als "Een landingsbaan naar een leeg hart".

Geschiedenis

Voorgeschiedenis

In de jaren 80 bleek het noodzakelijk om de bestaande structuur van het park aan te pakken. De eerste plannen werden ontwikkeld door Ton van de Ven en Jan Verhoeven onder leiding van Ruud de Clercq. In een personeelsuitgave in maart 1988 wordt gesproken over een entree op de plek van de Dienst Buitenobjekten (materiaalopslag, plantenkassen etc.), inclusief de aansluiting op een 'Dorpsstraat' die uitkomt op een centraal plein.[1] Begin jaren negentig worden de eerste plattegronden van De Wereld van de Efteling gepubliceerd waarop ook de Brink te zien is. Het duurt echter nog jaren voordat er daadwerkelijk verbouwd gaat worden.

Op de plek van de Brink bevond zich tot 2000 een grasveld. Daar werden in de jaren 90 verschillende shows gehouden, waaronder het Efteling Zomercircus (in een circustent) en de shows van Samson & Gert.

Bouw

Ontwerptekening van het plein
Jubileumvaandels sieren de doorgangen naar de poorten van de rijken in 2002

In eerste instantie zou er al in 1998 begonnen worden met de aanleg van de Promenade en Brink, maar vanwege tegenvallende bezoekersaantallen werd het project even on-hold gezet. Na de Winter Efteling 1999-2000 begon de bouw alsnog. Toen de Efteling in april 2000 weer opende was de Brink echter nog niets meer dan een kale zanderige vlakte. Aan het begin van de Pardoes Promenade excuseerde de Efteling zich met een bordje voor de werkzaamheden:

Deez' reuzenklus was niet te klaren
Toen gij verpoosde bij den haard
Moge ruis en bouwhek snel verdwijnen
Opdat schoonheid aan verwachting paart
(was getekend Pardoes de Tovernar)

In de loop van het seizoen werd de Brink verder afgewerkt, onder andere met de Levensbron in het midden. Het duurde tot maart 2001 tot men overging tot het plaatsen van Wonderwachters. De werkzaamheden werden afgerond op 30 juni 2001, met de plaatsing van een kunststof, bronskleurig evenbeeld van Pardoes de Tovernar, het Pardoesbeeld.

Volgens oorspronkelijke plannen zou de laan er vanuit de lucht uitzien als een vlinder, met de promenade en Brink als lijf en de vier rijken als vleugels. Er werd ook lang gesproken over een 'nostalgische dorpsbrink' met Pieckse geveltjes. Chris van Grinsven hield zich als landschapsarchitect bezig met de infrastructuur van het project.

Op de Brink was tevens het Huis van Pardoes gepland: een idee van Henny Knoet om Pardoes in het midden van het park zijn eigen permanente huis te geven. Dit plan is echter al in een vroeg stadium gesneuveld. In een heel andere vorm kwam het in 2010 weer terug in de plannen voor Hartenhof.

Evenementenlocatie

De Brink was sinds de introductie van het Zeven Pleinen Festijn in 2012 één van de pleinen van het festival, wat ook zo bleef voor de opvolger daarvan, het Negen Pleinen Festijn. Het plein werd tevens gebruikt voor het gezamenlijk aftelmoment en als centraal vuurwerkkijkpunt tijdens het Oud en Nieuw-feest. Ook werd de Brink vaak ingezet als locatie van het "hoofdpodium" van allerlei bedrijfs- en personeelfeesten en andere grote evenementen.

Komst van Symbolica

Concept art van Symbolica op de Brink

In 2010 werd bekend gemaakt dat het verdeelplein op de schop zou gaan voor de bouw van de nieuwe darkride Hartenhof. De nieuwe attractie zou worden gebouwd aan de oever van de Siervijver, gedeeltelijk op de plek van de Brink. Er zouden aan de rand van de Brink verder een horecapunt en een souvenirwinkel verrijzen. Op ontwerpen van Hartenhof die werden gepubliceerd, was de Levensbron nog steeds te zien op zijn huidige locatie, hoewel hij volgens ingediende bouwtekeningen wel verplaatst zou worden.

De plannen voor Hartenhof werden in 2011 echter op de lange baan geschoven, met uitzondering van de horeca: pannenkoekenrestaurant Polles Keuken met enkele losse balieverkooppuntjes werd in 2012 al wel opgeleverd. Dit complex werd gesitueerd tussen de Promenade en het pad naar het Marerijk, waardoor het aanzien van het plein flink veranderde. Door de continue aanloop en het belendende terras is er meer levendigheid op het plein ontstaan.

Op 11 januari 2016 werd aangekondigd dat Symbolica, de doorontwikkeling van Hartenhof, toch definitief de nieuwe attractie wordt, en dat die bovenop de bestaande Brink gebouwd gaat worden. Per direct werd de Brink afgezet en werd begonnen aan de voorbereidingen op de bouw. De Wonderwachters, beplanting, rotsen, klinkers en muurtjes werden verwijderd. Met deze afzetting is het verdeelplein niet meer toegankelijk voor bezoekers.

Het gebouw van Symbolica neemt een groot deel van het voormalige plein in beslag. Van de oorspronkelijke vier uitvalswegen naar de vier rijken zijn de achterste twee (Reizen- en Ruigrijk) daardoor niet meer bereikbaar vanaf de Promenade. Hiermee is van de ideeën rondom een centraal verdeelplein, die dus geen succes waren gebleken, definitief afscheid genomen. Het resterende, veel kleinere pleintje voor het kasteel wordt Hartenhof genoemd. Ook is er een fontein teruggekomen, nu wat klassieker van vorm. Qua schaal, functie en ontwerp heeft het echter niets meer te maken met de oorspronkelijke Brink.

  1. De toekomst van de Efteling, Efteling Nieuws (personeelsuitgave), maart 1988