Oude Horst links, huidige rechts

De Horst is de straat die langs oostgrens van de Efteling loopt.

De Horst liep tot 2019 vanaf het kruispunt met de Europalaan, bij het Efteling Hotel, min of meer in een rechte lijn zuidwaarts, direct langs de huidige oostgrens van het attractiepark. Sinds mei dat jaar is het traject echter verlegd en loopt de Horst om het Hotel, daarna parallel aan de Midden-Brabantweg en snelfietsroute F261, om ter hoogte van de Eftelingsestraat een bocht naar rechts te maken en via de oorspronkelijke route de weg zuidwaarts te vervolgen. Vanaf de Europalaan kun je zo bij de verblijfsaccommodaties aan de Eftelingsestraat komen. Met de verlegging is ruimte gemaakt voor toekomstige uitbreiding van het attractiepark, aangeduid als Strookrijk.

Geschiedenis

Oorspronkelijk tracé

Horst in 1971 met bord "Efteling - Ingang Oost"
De Horst liep vlak langs de oostzijde van het park (1982)

De doorgaande route van Waalwijk naar Tilburg waarvan de Horst deel uitmaakte is al eeuwenoud. Het tracé komt ongeveer overeen met dat van de huidige Midden-Brabantweg, behalve het stuk tussen Sprang en Loon op Zand. Vanaf de tegenwoordige woonwinkel Piet Klerkx liep de route over de Tilburgseweg en de Horst (op zijn oude locatie) om uiteindelijk net voorbij het Kraanven weer het huidige tracé op te pikken.

Tot 1990, toen de Midden-Brabantweg werd aangelegd, was de Horst onderdeel van de doorgaande route van Waalwijk naar Tilburg, en ook dé toevoerweg naar het park. De Efteling, en met name ingangen Noord en Oost lagen direct aan de hoofdweg.

Uitgestorven Horst in 2012

Het deel langs de Efteling werd vanaf 1990 gereduceerd tot een rustige lokale verbindingsweg, waar overigens de vroegere status als provinciale weg wel nog in herkenbaar was: het deel langs de Efteling bestond nog steeds uit brede betonplaten die behoorlijk uit proportie leken. Er was ook nog een ruimte parkeer/rustplaats direct achter Station de Oost. Ook Café de Efteling, dat nu een beetje verloren aan de uitgestorven weg ligt, lag vroeger juist bijzonder strategisch en was dan ook een populaire pleisterplaats, evenals de voormalige Steenbakker. Ook in Kaatsheuvel en Sprang vindt men nog horecagelegenheden aan de Horst en Tilburgseweg.

Tussen 1881 en 1937 liep langs de Horst een trambaan die de industrie van Tilburg met de haven van Waalwijk verbond. In 2009 werd door GroenLinks in Den Bosch een nieuwe trambaan vanaf die stad via Waalwijk en De Efteling naar Tilburg voorgesteld, onder andere bedoeld voor parkbezoekers. Het plan is (nog) niet tot uitvoering gekomen, wellicht vanwege de hoge kosten van zo'n 20 miljoen euro per kilometer.

Verlegging

Verlegging Horst is onderweg in 2018
Nieuwe Horst, met ernaast snelfietsroute en N261

De strook tussen de oorspronkelijke Horst en de Midden-Brabantweg is al sinds de jaren vijftig bezit van de Efteling. In de jaren negentig waren er plannen om deze strook in gebruik te nemen, bijvoorbeeld voor het Dienstencentrum naar hier te verplaatsen. Een eerste stap is toen gemaakt met het plaatsen van het Efteling Hotel tussen Horst en Midden-Brabantweg, een keus die men later heeft betreurd vanwege de barrière die de openbare weg tussen Hotel en park opwierp. Als oplossing voor deze scheiding is onder andere wel eens gesproken over een loopbrug over de Horst, maar die is er nooit gekomen.

De afgesloten oude Horst in de herfst van 2021

In de eenentwintigste eeuw was uitbreiding van het attractiepark nodig. Hiervoor wilde men in eerste instantie wederom in oostelijke richting uitbreiden. Het aanvankelijke voorstel was om de Horst, die nog maar beperkt gebruikt werd, simpelweg op te breken en de grond bij het park te trekken. Tegen deze plannen kwam bezwaar van buurtbewoners die, ondanks dat er nooit een kip te bekennen was, beweerden er graag met hun tractor overheen te rijden of het als sluiproute wilden gebruiken. Er is om hen tegemoet te komen gekozen voor een oplossing waarbij de Horst om het vergrote Efteling-parkgebied heengelegd wordt, inclusief het Hotel, zodat dit ook op een voor voetgangers prettige wijze op het parkgebied aangesloten kan worden. In 2019 werd de verlegde Horst geopend. De uitbreidingsplannen van het park zijn door (andere) planbezwaren echter nog niet gestart.