De Vlederiken of Draakvogels[1] waren vleermuisachtige duivelfiguren die zich bevonden boven het plafond in de achthoekige wachtruimte van het Spookslot, de Ronde Zaal.
Tijdens elke wachtcyclus klonk er een donderslag, waarna het plafond zich leek te openen en drie Vlederiken een duik naar beneden namen. In een flits waren ze weer verdwenen.
De techniek werkte met een halftransparant plafond van gaasdoek dat is beschilderd alsof het een stenen plafond is. In de donkere ruimte waren de Vlederiken boven het plafond niet zichtbaar. Pas als de Vlederiken belicht werden, werden ze zichtbaar voor de bezoekers. Hun lijf bewoog, aangedreven door persluchtcylinders, een stuk naar beneden terwijl de punten van de vleugels vast bleven zitten. Hierdoor leek het alsof de ze hun vleugels spreidden en begonnen aan een duikvlucht. Dan ging het licht weer uit en leek het plafond weer massief.
Bij de aanleg van de Pardoes Promenade werd een eerbetoon aan deze diertjes gebracht: voor de fontein aan het Sterrenplein werden drie afgietsels gemaakt van de vlederikenmallen die sindsdien hun water spuwen.
De wezens worden op het sprookjesalbum Spoken op de Efteling - deel 9 uit 1978 benoemd als 'Vlederiken', een oud en in ongebruik geraakt woord dat, net als 'vlerk', vleugel betekent. In het Spookslot-afscheidsboek Spookslot - 44 jaar te gast bij de geesten uit 2022 worden ze echter (voor het eerst en laatst?) 'draakvogels' genoemd.
Ondanks dat het plafond van de hoofdshow van Spookslot-opvolger Danse Macabre gelijkenissen toont met dat van de Ronde Zaal, keerden de Vlederiken niet in die attractie terug. Hun beeltenis duikt echter wel op op draaiorgel Esmeralda, als onderdeel van een entertainmentact. Tevens is in souvenirwinkel Dr. Charlatans Kwalycke Zaken een (niet originele) kop van een Vlederik op een kast te vinden.
Een vlederikje laat zich zien
Een kijkje op de vlederikenzolder in aanbouw
Vlederikenfontein
Op draaiorgel Esmeralda
- ↑ Van der Ende: Spookslot - 44 jaar te gast bij de geesten. Efteling (2022)