Gondoletta
Gondoletta in Luisenpark, Mannheim.

Een Tow Boat Ride is een transportsysteem waarbij een reeks bootjes wordt voortgetrokken door een staalkabel onder water. Onderwater liggen op alle draaipunten stalen geleidingswielen. Om in te stappen wordt er meestal gebruik gemaakt van een draaischijf die draait op de vaarsnelheid van de bootjes. Op die manier kan de attractie doordraaien terwijl mensen in- en uitstappen. Een vergelijkbaar, continu ladend systeem zie je bij doom buggies.

De naam is afgeleid van de 'Tow Boat' ofwel trekschuit. Deze historische boten werden middels een kabel door mensen of paarden op de wal voortgetrokken. De snelheid hiervan lag niet veel hoger dan die van de attracties nu.

Doorgaans varen de bootjes met circa 2 km/u, en halen maximaal 3,2 km/u. De capaciteit ligt, afhankelijk van het type boot, rond de 1600 personen per uur.[1]

Het systeem wordt toegepast in bestaande of speciaal aangelegde stukken water voor een recreatieve rondvaart, maar ook in attracties. In de Efteling wordt de Tow Boat Ride gebruikt in Fata Morgana en de Gondoletta, beide van fabrikant Intamin. Disneyland Paris gebruikt het bijvoorbeeld in Le Pays des Contes de Fées. Het Efteling-management maakte kennis met dit attractietype in Luisenpark, Mannheim, waar sinds 1975 een Tow Boat Ride vaart, eveneens onder de naam Gondoletta. Deze vaart duurt dubbel zo lang als die in de Efteling.

Opvallende elementen van het attractiesysteem in de Efteling zijn de onderwaterschijven in Fata Morgana die vaak veel groter zijn dan de vaargeul en doorlopen tot onder de decors. In de Gondoletta is een spankabel met ankerblok te herkennen op de oever nabij het Kinderspoor, dat de staalkabel van het traject op voldoende spanning houdt. Bij beide attracties is de motor die schijf, kabel en daarmee bootjes in beweging zet te vinden in een motorhuisje bij de instapschijf.

Bij Fata Morgana, waar met name in de bochten het traject maar net breed genoeg is om de draai te kunnen maken, is gebruik gemaakt van extra banden of rollers in de vaargeul om te voorkomen dat (enigszins) uitwijkende zwaarder beladen boten tegen de kades botsen. Het traject van de Gondoletta is veel ruimer, dus daar was die toevoeging niet nodig.

  1. Gebaseerd op Intamin gegevens over Tow Boat Ride